Η ΤΝ ως Επιταχυντής Μετασχηματισμού
Η μελέτη Generative AI Greece 2030 αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη προσέγγιση στρατηγικής προόρασης για τη Γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα. Με συμμετοχή 30 ειδικών από τη δημόσια διοίκηση, την έρευνα, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τάσεις, αβεβαιότητες, κινδύνους και ευκαιρίες που θα καθορίσουν την πορεία της χώρας έως το 2030. Η Γενετική ΤΝ εμφανίζεται ως μια ταχεία, μη αναστρέψιμη τεχνοκοινωνική εξέλιξη, η οποία, παρότι βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο στη χώρα μας, αναμένεται να μεταμορφώσει παραγωγικά μοντέλα, εκπαίδευση, δημόσια διοίκηση και την καθημερινή ζωή.
Τέσσερα εναλλακτικά σενάρια για την Ελλάδα το 2030
Η έρευνα προτείνει τέσσερις διαφορετικές αφηγήσεις για το τι μπορεί να σημαίνει Γενετική ΤΝ για την Ελλάδα:
1. Techno-social acceleration
Αντιπροσωπεύει έναν κόσμο ανοιχτό στην καινοτομία, χωρίς φοβικά αντανακλαστικά απέναντι στην τεχνολογία. Η Γενετική ΤΝ ενσωματώνεται σε δημόσια και ιδιωτικά συστήματα, ενισχύει την παραγωγικότητα, βελτιώνει υπηρεσίες και αναβαθμίζει τη διακυβέρνηση. Η πολιτεία επενδύει σε υποδομές, εκπαίδευση και δεοντολογία. Είναι το πιο ευνοϊκό πιθανό μέλλον.
2. Techno-dwarf
Παρά το θετικό πολιτικό περιβάλλον, η υπερρρύθμιση και η γραφειοκρατία επιβραδύνουν την ανάπτυξη. Η Γενετική ΤΝ αντιμετωπίζεται ως ρίσκο και όχι ως ευκαιρία, με αποτέλεσμα η χώρα να χάνει δυναμική, ειδικά σε ανταγωνιστικούς κλάδους.
3. Technosocial tarriness
Το πιο απαισιόδοξο σενάριο: κλειστή οικονομία, τεχνοφοβία, απουσία δεοντολογικού και ρυθμιστικού πλαισίου, χαμηλή ψηφιακή ωριμότητα. Το οικοσύστημα ΤΝ παραμένει υπο-αναπτυγμένο, ενώ η κοινωνία δεν εμπιστεύεται τα νέα εργαλεία.
4. Techno-giant with weak legs
Η Ελλάδα ευθυγραμμίζεται με το παγκόσμιο τεχνολογικό κύμα, αλλά αδυνατεί να το αξιοποιήσει. Παρά τις επενδύσεις και τις τεχνολογικές δυνατότητες, το θεσμικό και κοινωνικό πλαίσιο δεν επιτρέπει ενεργή προσαρμογή, δημιουργώντας ένα «γιγάντιο» οικοσύστημα με ασθενή θεμέλια.
Καθοριστικές τάσεις και αβεβαιότητες
Οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι η Γενετική ΤΝ θα έχει βαθιά επίδραση μέχρι το 2030, με κυρίαρχες θετικές προσδοκίες. Παράλληλα, εντοπίζονται κρίσιμοι επιταχυντές:
• πρόοδος τεχνολογίας και υπολογιστικών υποδομών
• ψηφιακές δεξιότητες και εκπαίδευση
• δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις
• υποστηρικτικό ρυθμιστικό πλαίσιο
Αλλά και ανασταλτικοί παράγοντες:
• έλλειψη διαλειτουργικότητας
• τεχνοφοβικές νοοτροπίες
• γραφειοκρατία
• «κόπωση τεχνολογίας» των χρηστών
Ταυτόχρονα, σημαντικό μέρος των ειδικών προβλέπει ότι το οικοσύστημα μπορεί να παραμείνει κλειστό και συγκεντρωτικό, με κυριαρχία λίγων τεχνολογικών εταιρειών και νέες ανισότητες.
Οι τομείς με τις μεγαλύτερες ευκαιρίες
Η έρευνα καταγράφει δεκάδες πεδία υψηλής προστιθέμενης αξίας:
• Δημόσια διοίκηση και εξυπηρέτηση πολιτών
• Υγεία και εξατομικευμένη ιατρική
• Παιδεία και διά βίου μάθηση
• Πολιτική προστασία και κλιματική προσαρμογή
• Αγροδιατροφή, τουρισμός, ναυτιλία
• Βιομηχανία, R&D, startups
Η Γενετική ΤΝ υπόσχεται απελευθέρωση ανθρώπινων πόρων, αυτοματοποίηση γραφειοκρατίας, καλύτερες υπηρεσίες και αναβάθμιση δεξιοτήτων.
Προϋποθέσεις για το ευνοϊκότερο μέλλον
Για να κινηθεί η Ελλάδα προς το σενάριο της techno-social acceleration απαιτούνται:
• νέο πλαίσιο ηθικής και εποπτείας
• επενδύσεις σε υποδομές και ανοιχτά δεδομένα
• καλλιέργεια δεξιοτήτων σε όλη την κοινωνία
• ενίσχυση της έρευνας
• δημόσιες πολιτικές μακράς πνοής
Σε μια εποχή αστάθειας και «permacrisis», η Γενετική ΤΝ δεν είναι μόνο τεχνολογία, αλλά στρατηγική επιλογή. Η Ελλάδα καλείται να αξιοποιήσει την αβεβαιότητα ως ευκαιρία και να επενδύσει στο πιο βιώσιμο και δημοκρατικό μέλλον της ΤΝ.
—
Πηγή άρθρου: foresight.gov.gr