Ένα ελληνικό AI Factory στην καρδιά της ευρωπαϊκής στρατηγικής
Το Pharos: The Greek AI Factory for Accelerating AI Innovation είναι μια φιλόδοξη πρωτοβουλία που στοχεύει να δημιουργήσει ένα EU AI Factory στην Ελλάδα, αξιοποιώντας στρατηγικά τον προ-εξασαφλοπικό υπερυπολογιστή «Daedalus». Στόχος είναι η επιτάχυνση της καινοτομίας στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) και η δημοκρατικοποίηση της πρόσβασης σε υποδομές, εργαλεία και γνώσεις ΤΝ, ιδιαίτερα για νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ).
Το Pharos δεν είναι απλώς μια τεχνική υποδομή· είναι ένας κόμβος καινοτομίας, σχεδιασμένος να συνδέει υπολογιστική ισχύ, δεδομένα, εξειδίκευση και επιχειρηματική υποστήριξη, με άμεσο αποτύπωμα στην κοινωνία και την οικονομία.
Daedalus: η υπολογιστική ραχοκοκαλιά του Pharos
Στην καρδιά του Pharos βρίσκεται ο υπερυπολογιστής Daedalus, ένας προ-εξασαφλοπικός πόρος υψηλής απόδοσης (HPC) που παρέχει την απαραίτητη υποδομή για:
- εκπαίδευση προηγμένων μοντέλων ΤΝ μεγάλης κλίμακας,
- εκτέλεση πολύπλοκων πειραμάτων και προσομοιώσεων,
- ανάπτυξη και αξιολόγηση καινοτόμων εφαρμογών, ιδίως σε δεδομένα μεγάλης κλίμακας.
Η απρόσκοπτη διασύνδεση του Pharos με τον Daedalus επιτρέπει σε ερευνητές, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς να αξιοποιούν υπολογιστική ισχύ που μέχρι πρότινος ήταν προσβάσιμη μόνο σε ελάχιστα διεθνή κέντρα. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα τοποθετείται στον ευρωπαϊκό χάρτη ως πρωταγωνιστής στην HPC-powered AI.
Εστίαση σε τρεις κρίσιμους πυλώνες: Υγεία, Πολιτισμός & Γλώσσα, Βιωσιμότητα
Το Pharos δεν αναπτύσσει ΤΝ «στο κενό». Εστιάζει σε τρεις στρατηγικούς τομείς με ισχυρό κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα:
Υγεία
Στον τομέα της υγείας, το Pharos στοχεύει στην ανάπτυξη:
- προβλεπτικών αναλύσεων για χρόνιες ασθένειες,
- εργαλείων για προσωποποιημένη φροντίδα ασθενών,
- συστημάτων υποστήριξης κλινικών αποφάσεων, αξιοποιώντας μεγάλα και ετερογενή σύνολα δεδομένων.
Τα μοντέλα ΤΝ που θα εκπαιδεύονται μέσω του Pharos μπορούν να συνεισφέρουν στην έγκαιρη διάγνωση, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και στη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του συστήματος υγείας.
Πολιτισμός & Γλώσσα
Η Ελλάδα διαθέτει μια μοναδική πολιτιστική κληρονομιά και μια γλώσσα με ιστορία χιλιάδων ετών. Το Pharos φιλοδοξεί να αξιοποιήσει την ΤΝ για:
- ψηφιοποίηση, αποκατάσταση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς,
- διατήρηση και προώθηση της ελληνικής γλώσσας, αλλά και άλλων γλωσσικών παραλλαγών,
- ανάπτυξη γλωσσικών μοντέλων που σέβονται τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής και της ευρωπαϊκής πολυγλωσσίας.
Με αυτόν τον τρόπο, η ΤΝ γίνεται εργαλείο πολιτισμικής ενδυνάμωσης και όχι απλώς τεχνολογικής αυτοματοποίησης.
Βιωσιμότητα και Περιβάλλον
Στον άξονα της βιωσιμότητας, το Pharos επικεντρώνεται σε εφαρμογές ΤΝ που υποστηρίζουν:
- ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,
- διαχείριση πόρων (π.χ. νερό, ενέργεια, πρώτες ύλες),
- βελτιστοποίηση ενεργειακών δικτύων και μείωση του αποτυπώματος άνθρακα.
Η αξιοποίηση προηγμένων μοντέλων πρόβλεψης και βελτιστοποίησης μπορεί να συμβάλει σε πιο ανθεκτικές, πράσινες και αποδοτικές υποδομές.
Υπηρεσίες και υποστήριξη: πέρα από την υποδομή
Το Pharos δεν περιορίζεται στην παροχή υπολογιστικών πόρων. Προσφέρει μια ολοκληρωμένη δέσμη υπηρεσιών:
- Προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων (upskilling) για επιστήμονες, μηχανικούς, στελέχη επιχειρήσεων και δημόσιους λειτουργούς, ώστε να μπορούν να σχεδιάζουν, να αξιολογούν και να αξιοποιούν λύσεις ΤΝ.
- Πρόσβαση σε ποιοτικά σύνολα δεδομένων, με έμφαση σε ανοιχτά και τεκμηριωμένα δεδομένα για υγεία, πολιτισμό, περιβάλλον κ.ά.
- Δυνατότητες εκπαίδευσης προηγμένων μοντέλων ΤΝ, από κλασικά μοντέλα μηχανικής μάθησης έως μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs).
- Υποστήριξη επιχειρηματικής καινοτομίας, βοηθώντας startups και ΜμΕ να μετατρέψουν την έρευνα σε προϊόντα και υπηρεσίες, με πρόσβαση σε τεχνογνωσία, mentoring και δικτύωση.
Με αυτή τη λογική, το Pharos λειτουργεί ως επιταχυντής καινοτομίας για το ελληνικό και ευρωπαϊκό οικοσύστημα ΤΝ.
Έμφαση στην αξιόπιστη και ηθική ΤΝ
Κεντρική αρχή του Pharos είναι η ανάπτυξη αξιόπιστης, ηθικής και υπεύθυνης ΤΝ. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε στάδιο του κύκλου ζωής των συστημάτων ΤΝ, δίνεται προτεραιότητα:
- στην προστασία προσωπικών δεδομένων,
- στην ασφάλεια και ακεραιότητα των συστημάτων,
- στη διαφάνεια των μεθόδων και των μοντέλων,
- στη συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο για την ΤΝ.
Το Pharos ευθυγραμμίζεται με τη φιλοσοφία ότι η ΤΝ πρέπει να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη πολιτών, φορέων και αγορών.
Ένας ευρωπαϊκός κόμβος σε διασυνοριακό οικοσύστημα καινοτομίας
Ως EU AI Factory, το Pharos δεν λειτουργεί απομονωμένα. Στόχος του είναι να ενταχθεί και να ενισχύσει ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό δίκτυο, δημιουργώντας ισχυρές συνέργειες με:
- EDIHs (European Digital Innovation Hubs),
- Data Spaces,
- Εθνικά Κέντρα Ικανότητας (NCCs),
- την πρωτοβουλία DeployAI,
- άλλα AI Factories και σχετικές ευρωπαϊκές δράσεις.
Με αυτόν τον τρόπο, συμβάλλει σε ένα διασυνοριακό οικοσύστημα καινοτομίας στην ΤΝ, όπου η γνώση, τα δεδομένα και οι υποδομές διαμοιράζονται και αξιοποιούνται σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Ελλάδα, EuroHPC και ψηφιακή κυριαρχία
Το Pharos εκφράζει την δέσμευση της Ελλάδας να πρωτοστατήσει στον χώρο της ΤΝ που βασίζεται σε υποδομές υψηλής υπολογιστικής ισχύος (HPC-powered AI). Σε ευθυγράμμιση με τους στρατηγικούς στόχους του EuroHPC, το Pharos:
- προωθεί την καινοτομία και τη βιωσιμότητα,
- ενισχύει την ευρωπαϊκή ψηφιακή κυριαρχία,
- και τοποθετεί την Ελλάδα ως ουσιαστικό συντελεστή στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού τοπίου ΤΝ.
Πέρα από την τεχνολογία, το Pharos είναι ένα όραμα για το πώς η Ελλάδα μπορεί να συμβάλει ενεργά σε μια Ευρώπη που επενδύει σε ανοιχτή, αξιόπιστη και ανθρώπο-κεντρική ΤΝ.
—
Πηγή άρθρου: iit.demokritos.gr